Wycieczka klasy I szkoły podstawowej do Zamku w Liwie 23.10.2014 r
Historia zamku w Liwie
Zespół zamkowy w Liwie jest jednym z najciekawszych zabytków na pograniczu podlasko-mazowieckim. Około 1429 r. mistrz Niklos zbudował dla księcia warszawskiego Janusza I Starszego zamek murowany na sztucznej wyspie wśród bagien rzeki Liwiec, przy ówczesnej granicy księstwa. Warownię dokończył jego wnuk Bolesław IV, a rozbudowała księżna Anna Mazowiecka (ok.1500 r.). Po wygaśnięciu linii męskiej Piastów mazowieckich ich księstwo Zygmunt I Straszy wcielił do Korony, poza ziemią liwską którą wraz zamkiem zatrzymała księżniczka Anna Mazowiecka jako zaopatrzenie do czasu zamążpójścia. Po ślubie Anny w 1537 r. ziemię liwską przyłaczono do Korony. W latach 1547-1556 zamek należał do królowej-wdowy Bony Sforzy. W 1656 r. („potop”) i 1703 r. (wojna północna) Szwedzi zdobywali i plądrowali warownię, która po drugim najeździe popadła w ruinę. W 1782 r. starosta Tadeusz Grabianka zbudował na siedzibę kancelarii starostwa i sądu ziemskiego dwór barokowy, który spłonął w połowie XIX wieku. Podczas II wojny światowej niemiecki starosta Ernst Gramss zamierzał rozebrać ruiny zamku na cegłę. Zapobiegł temu młody polski archeolog Otto Warpechowski, przekonując starostę o krzyżackim rzekomo pochodzeniu zamku i doprowadzając do rozpoczęcia jego odbudowy. Prace renowacyjne, przerwane przez Niemców w 1944 roku, ukończono w 1961 r. Obecnie zamek jest jednym z największych muzeów broni w Polsce, prezentując w swojej kolekcji broń białą, palną i drzewcową z XV-XX w. oraz dużym zbiorem malarstwa i grafiki o tematyce batalistycznej, zawierającym dzieła m. in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, Tadeusza Ajdukiewicza, Leona Kaplińskiego, Stefano Della Belli, Eryka Dahlberga. Wystroju wnętrz dopełniają zabytkowe meble i tkaniny. Wszyscy odwiedzający Liw podkreślają unikalny, kameralny nastrój panujący w muzeum i jego najbliższej, nadrzecznej okolicy, nieskażonej cywilizacją, jakby żywcem przeniesionej z osiemnastowiecznych pejzaży. SALA SZLACHECKA Ziemia Liwska wykształciła się prawdopodobnie w XIII – XIV w. jako jedna z 16 ziem Mazowsza. Obejmowała ona powierzchnię 1038 km 2. Ziemia liwska odgrywała szczególną rolę: jako terytorium graniczne (granica Mazowsza przebiegała na rzece Liwiec) broniła dostępu do stołecznej wówczas ziemi czerskiej od wschodu skąd spadały najazdy Jaćwingów i Litwinów i z tej przyczyny książęta osiedlali w ziemi liwskiej głównie rycerstwo, zobowiązane za nadania ziemskie do służby wojskowej na rzecz władcy. Z pierwszych, rycerskiego pochodzenia osadników, wywodziła się drobna szlachta zamieszkująca liczne na tym terenie zaścianki. Liczba szlachty sięgała ponad 40 % ogółu ludności co stanowi rekord światowy. Po uniach Polski z Litwą ziemia liwska była w XV w. „bazą demograficzną”, z której wywodziło się wiele rodów zamieszkujących później Podlasie i kresy wschodnie. Kres istnieniu ziemi liwskiej położyły rozbiory. Pozostały wsie szlacheckie i tradycja, którą prezentuje Sala Szlachecka w Muzeum w Liwie, sponsorowana przez Totalizator Sportowy, mecenasa Muzeum Zbrojowni na Zamku w Liwie.
Liw - atrakcje turystyczne
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY pod wezwaniem św. Leonarda Opata, zbudowany w latach 1905- 1909 według projektu znanego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, twórcy planów 81 kościołów (!). Miejsce to od dawna poświęcone kultowi, najstarsze wzmianki o drewnianej kaplicy pochodzą z 1493 r. W roku 1657 niszczą ją Szwedzi w czasie “potopu”. W 1760 r. powstaje drewniany kościół, przeniesiony następnie w 1918 r. do Kątów.
Neogotycki kościół Dziekońskiego, fundowany przez dziedzica Trzebuczy, Stanisława Brogowicza, jest udanym wcieleniem stylu uznanego na przełomie XIX i XX w. za narodowy, w odróżnieniu od preferowanego przez zaborcę rosyjskiego bizantynizmu.
Wewnątrz z dawnego wyposażenia zachowały się dwa ołtarze z XVIII w. i chrzcielnica marmurowa z herbem Ślepowron 1646 roku. Reszta wystroju z pocz. XX w. W bocznych nawach: marmurowa tablica fundacyjna oraz spis wszystkich proboszczów liwskich od początku istnienia parafii. Widnieje na niej nazwisko biskupa Jana Pawła Woronicza, późniejszego prymasa Polski, proboszcza Liwa w latach 1784 - 91.
W latach dwudziestych kościół został obsadzony wokół rzadkimi gatunkami drzew przez zasłużonego proboszcza liwskiego, Karola Leszczyńskiego, który jest również autorem sentencji ekologicznych(!) umieszczonych na metalowych tabliczkach przy każdym drzewie.
FIGURA MATKI BOSKIEJ Z DZIECIĄTKIEM z początku XX wieku, ustawiona przed kościołem, wzorowana na tzw. Pięknych Madonnach gotyckich.
KAPLICZKA ś. MARKA postawiona w 1838 r. na miejscu kościoła i szpitala św. Ducha z 1535 r. spalonego przez Szwedów w 1657 r., usytuowana nad rzeczką Miedzianką, rozgraniczającą niegdyś dwa miasta : Liw Stary i Liw Nowy.
FIGURA ś. JANA NEPOMUCENA z 1901 r., fundowana przez małżeństwo Grudzińskich..
KRZYŻ w miejscu zwanym przez miejscowych Podfigury, na szczycie piaskowego wzgórza, dawnego cmentarzyska, według relacji miejscowych grzebano tam żołnierzy zmarłych pod czas odwrotu wojsk napoleońskich z wyprawy moskiewskiej w 1812 r.
KRZYŻ CHOLERYCZNY (KARAWAKA) - dwudziestowieczna kopia wcześniejszego krzyża, postawionego w czasie zarazy. Według tradycji sięgającej czasów Soboru Trydenckiego, podwójny krzyż, wzorowany na cudownym krzyżu z hiszpańskiego miasta Caravaca, był skutecznym remedium na wszelkie epidemie.
KRZYŻ na miejscu kościoła parafialnego Starego Liwa pod wezwaniem ś. Jana Chrzciciela ( wzmianki z 1403 i 1477 r.; drewniana świątynia zbudowana w latach 1619 - 29 ) spalonego w 1700 r. Do dziś podczas prac ziemnych wydobywa się w jego okolicy czaszki i kości ludzkie z dawnego cmentarza przykościelnego.
DAWNY RYNEK MIEJSKI, pierwotnie w kształcie wydłużonego trapezu, obecnie zabudowany w znacznej części przez przedszkole i parking. Bruk prawdopodobnie z XVII w. Na rynku stała niegdyś szubienica, ponieważ Liw miał prawo miecza ( sędziowie mogli wydawać wyroki śmierci) i utrzymywał kata miejskiego, którego jednak niechętnie użyczał innym miastom - jak czytamy w dawnej korespondencji: Kata nie damy, bo trzymamy go dla wygody naszych mieszkańców!
Zabudowa drewniana z XIX – XX w. (chałupy, zab. gospodarcze), zgrupowana głównie przy ul. Nowomiejskiej, Koziej, Senatorskiej, Jadowskiej